Migren şiddetli baş ağrılarına ek olarak, pek çok alt belirtiyi bünyesinde barındıran bir hastalıktır. Migren’in nedeni tam olarak saptanamamaktadır – bilinememektedir. Soya çekim yani genetik faktörlerin baskın olmasına ek olarak çevresel etkenlerinde rol oynadığı, yaşam tarzı, beslenme alışkanlıklarının da katkı sunduğu bir hastalıktır. Migren ağrı ataklarının belirmesi esnasında beyinde yer alan pek çok kimyasal dengesizlikler de meydana gelir. Migren ağrıları oluştuğu esnada beynin zar kısmı olan Meninks bölgesinde bazı kimyasallar salgılanır. Bu kimyasallar da migren ataklarının oluşmasına sebebiyet verir. Migren tanısının konması için migren belirtilerinin tamamının oluşmasına gerek yoktur. Çoğunlukla birkaç belirtinin ortaya çıkması yeterli olmaktadır. Nöroloji Uzmanları tarafından tanı, teşhis ve tedavisi yapılmaktadır. Hatta tanı sağlanabilmesi için çoğunlukla klinik testlere dahi gerek kalmamaktadır.
Migren Belirtileri
Migren belirtileri dört ana grupta toplanmaktadır. Bu ana gruplardan sadece birinde yer alan belirtiler dahi migren tanısı için yeterli olabilmektedir. Tanı gruplarında sıralanan tüm belirtiler aynı hastada var olabileceği gibi sadece birkaç tanesi bile var olabilir.
Prodrom Migren Belirtileri
Bu ana grupta adı geçen belirtiler bireyin migren atakları geçirmeden evvel yaşadığı son bir ya da iki günlük süreci temsil eder. Özetle atak öncesi ortaya çıkabilen belirtilerdir;
- Kabızlık yaşanması
- Normal beslenme alışkanlıklarına göre daha fazla yeme isteği
- Daha fazla susuz hissetme
- Normalden daha fazla – daha sık esneme
- Boyun tutulmaları yaşama
- Karamsarlık – darlanma
Aura ve Atak Migren Belirtileri
Ataklar en az 4 en fazla 72 saate kadar uzayabilir. Bu süreç içerisinde yaşanan kusma, ışık duyarlılığı, ses duyarlılığı, herhangi birine ya da bir nesneye dokunurken hassaslık yaşama ya da birinin size dokunurken hassasiyet yaşamanız, bulanık görme gibi yetisel değişimler aura belirtileri grubunda yer alır. Bazı hastalar bu süreçte kusabilir ya da bayılabilir. Bu ataklar ayda bir kez yaşanabileceği gibi birkaç kez de yaşanabilmektedir. Aura belirtilerinde konuşmada güçlük ya da zorlanma ve ek olarak uyuşma – karıncalanma gibi etkiler de meydana gelebilir.
Postdrome Migren Belirtileri
Migren ataklarından sonra ortaya çıkan belirtilerdir. Hasta bu ataklardan sonra kendini bitkin ve tükenmiş hissedebilir. Halsizleşebilir ve ışık – sese karşı duyarlılığı atak sonrası ilk 1 günlük süreçte devam edebilir.
Migren Tetikleyici Etkenler
Migren tanısı konulurken tetikleyici etkenlerde incelenir. Migren hastalarının, migren ağrılarını – sıklığını ve şiddetini tetikleyebilecek – arttırabilecek etkenler şu şekildedir;
- Hormonal sistemde yaşanan değişimler; adet, gebelik, menopoz. Östrojen dengelerinde azalma yaşanması gibi durumlar migren tetikleyicileri arasında yer alır.
- Hormon ilaçları; doğum kontrol hapı kullanmak gibi hormonal sistemde değişimler yaratacak ilaçlar da migreni tetikleyebilmektedir.
- Bazı besin grupları; işlenmiş besinler, kimyasal tatlandırıcılar, eskimiş peynir gibi besinler migreni tetikleyebilen unsurlardandır.
- Aşırı yemek, az yemek, hiç yememek, öğün atlamak gibi beslenme alışkanlıklarında yapılan küçük ve kısa süreli değişimlerin bile migreni tetikleyebildiği ortaya çıkmıştır.
- Bazı içecekler; alkollü tüm içecekler, kafeinli içecekler tetikleyici maddelerdir. Migren hastalarının bu içeceklerden kaçınmaları gerekir.
- Yüksek ses, yoğun ışık, tütün dumanı, parfüm kokusu, güneş ışığına çok maruz kalmak gibi etkiler de migreninizi tetikleyebilir.
- Uyku durum değişiklikleri; normalden az ya da çok uyumak, uyku düzeninin değiştirilmesi, uyku kalitesinde düşüş gibi etkiler migreni tetikler.
- Aşırı yorucu her türlü faaliyet ki buna yoğun efor sarf edici cinsel aktiviteler de dahil olmak üzere migren olasılığını tetikleyici etkenlerdendir.
- Bazı ilaç türleri; damar genişletici özelliğiyle bilinen ilaçlar ve besinler – bitkiler – bitki çayları, doğum kontrol ilaçları migren ataklarının yaşanma olasılığını tetikleyebilir.
Migren Tanısında Risk Faktörleri
Migren tanısı koyulurken aşağıda sıralanan risk faktörleri de incelenmektedir;
- Migren olan yakın akrabaların var olup olmaması bireyin migren olma olasılığını yükseltir.
- 20 – 30 yaş aralığında migren ataklarının başlaması ilerleyen yıllarda migren atak şiddeti ve sayısını düşürebilir.
- Kadının migren olma olasılığı ve migrenli kadın hastaların sayısı erkeklere göre daha yoğundur. Çocukluk süreçlerince erkeklerde migren belirtileri daha sıktır ancak ergenlik sürecinden sonra erkeklerde görülen migren belirtileri azalır ya da yok olabilir. Ancak kadın hastalarda tam tersidir.
- Migren belirtilerinden baş kısmında ağrı yaşama durumları kadınların geçirdiği regl döneminin hemen öncesinde ya da başlama gününde meydana gelebilir.
